De liefde bracht Lieve Declercq (57) naar Nederland. Nu staat de Vlaamse aan het hoofd van SPIE, de grootste multitechnische dienstverlener van Nederland waarvan het hoofdkantoor in Breda staat. ,,Nergens is minder hiërarchie dan in Nederland, je weet nooit wie de baas is."
Haar Vlaamse tongval is overgoten met een Nederlands accent. Niet zo gek als je bedenkt dat de 57-jarige Declercq al haar halve leven hier woont en werkt. Getrouwd met een Groninger, neergestreken in Lage Zwaluwe en dagelijks werkend met Nederlandse collega's. Ze studeerde technische bedrijfskunde in Leuven, voordat ze bij Esso aan de slag ging en daar haar huidige echtgenoot tegen het lijf liep. Ze verhuisde naar Nederland en werkte jarenlang bij bedrijven als glasverwerker Maltha en drinkwaterbedrijf Vitens, voordat ze ruim vijf jaar geleden algemeen directeur werd van multitechnisch dienstverlener SPIE (7000 werknemers). Dat de (zakelijke) omgangsvormen in Nederland heel anders zijn dan in Vlaanderen had ze toen allang ondervonden. ,,Ik weet nog dat ik ooit als jonge manager bij Esso de opdracht kreeg om een team in Brussel te laten samenwerken met een team in Breda. Ik maakte een plan en ging dat bespreken met de Nederlandse salesmanagers. Nou, dat werd me een verhitte discussie, dat was ik helemaal niet gewend. Dit moest zus en dat moest zo."
“In België spreek je de baas niet tegen, in Nederland heeft iedereen een mening”
Ze grinnikt: ,,Enfin, ik met al die opmerkingen naar huis en mijn plan aangepast. Daarmee ben ik vervolgens naar de Belgen gegaan. Wat denk je? Geen vraag, geen opmerking, helemaal niets! Binnen een half uur stond ik weer buiten. Ik dacht nog: dat is lekker makkelijk. Nou niet dus, want achter mijn rug om werd vervolgens steen en been geklaagd. Dit was niet goed, dat niet."
Waar heeft u een grotere hekel aan, die verhitte discussies of het gekonkel achteraf?
,,Ik vind zoals dat hier bij jullie gaat wel prettig. Hoewel het soms ook mega- irritant is als iedereen van alles iets vindt. Maar het is geen kwestie van right of wrong. In België is hiërarchie heel belangrijk, de baas spreek je niet tegen. In Nederland heeft iedereen een mening. Je weet nooit wie de baas is, waardoor vergaderingen ellenlang kunnen duren. Voordeel van Belgische zijn is wel weer dat ik weinig moeite heb om knopen door te hakken. Dan heb ik iedereen gehoord en zeg ik: 'Zo gaan we het doen.' Punt. Ik ben niet zo van dat eindeloos blijven polderen."
Behalve dat cultuurverschil bent u als vrouw ook nog eens de baas van een typisch mannenbedrijf?
Schouderophalend: ,,Klopt, maar dat vind ik eigenlijk geen probleem. Ik heb een technische achtergrond, snap waar onze mensen tegenaan lopen en kan daar ook met iedereen, van monteur tot manager, over praten. Dat is in mijn ogen veel belangrijker dan de vraag of de directeur een man of een vrouw is. Natuurlijk kreeg ik in het begin weleens opmerkingen van monteurs over mijn vrouw-zijn. Zo van 'toch knap dat zij dit doet.' Daar lach ik dan maar mee.".
“Voordeel is wel dat ik weinig moeite heb om knopen door te hakken”
Het is wel waar dat SPIE bij mijn komst een echt mannenbedrijf was met maar acht procent vrouwelijk personeel. De focus bij SPIE lag destijds ook heel erg op groei. Alles was gericht op meer omzet. Of dat typisch mannelijk is? Feit is dat dat wel is veranderd. De focus is nu veel breder. We zijn meer gericht op onderlinge samenwerking, duurzaamheid. Of dat mijn vrouwelijke touch is? Daar geloof ik niet zo in. Ik heb waarschijnlijk gewoon een andere manier van leidinggeven dan mijn voorgangers." Sinds haar komst is het aantal vrouwen bij SPIE overigens wel, zij het licht, gestegen en zijn ze inmiddels wel aardig gewend aan een vrouwelijke directeur.
Waarom is een bedrijf met duizenden werknemers en een miljardenomzet zo onbekend?
Ze knikt: ,,Daar heb ik mij ook over verbaasd. Toen ik 5,5 jaar geleden hier kwam, was het bedrijf er heel trots op dat ze best kept secret waren. Ze deden hele mooie dingen, maar niemand die dat wist en dat wilden ze ook het liefst zo houden. Dat moet anders, heb ik toen direct gezegd. Want als niemand je kent, dan besta je ook niet. Dus we proberen nu uit te stralen dat we een belangrijk bedrijf zijn, ook al is dat voor onze mensen best lastig. Techneuten zoals wij zijn bescheiden, kloppen zich niet zo gauw op de borst."
'Een belangrijk bedrijf"?
,,Ja, en dat meen ik ook. Ik zeg over SPIE altijd dat we een essentiële schakel zijn in de wereld waarin we wonen, werken en leven. Als jij 's ochtends je e-mail checkt, dan kan dat alleen maar omdat wij ervoor gezorgd hebben dat dat signaal binnenkomt. De glasvezel- of koperkabel komt van ons. De hoogspanningsleidingen, de transformatorstations... allemaal SPIE. Ander voorbeeld: als jij in de auto door een tunnel of over een brug rijdt, kan dat alleen dankzij de technische systemen die vermoedelijk door SPIE zijn aangelegd. En zo kan ik nog wel even doorgaan. Wij zorgen voor de techniek in kantoren, overheidsgebouwen, gevangenissen. Eigenlijk zo'n beetje overal, behalve in huizen. Kortom: wij zijn op veel meer plaatsen aanwezig dan heel veel mensen weten."
